هاینریش بل ( Heinrich Boll ) نویسنده مطرح آلمانی و برنده جایزه نوبل ادبی است. او در ۲۱ دسامبر سال ۱۹۱۷ میلادی در حالی که جنگ جهانی اول ماه های پایانی عمر خود را می‌گذراند، در شهر کلن به دنیا آمد.

هاینریش بل پانزده ساله بود که آدولف هیتلر به قدرت رسید. بیشتر آثار هاینریش بل به جنگ (به خصوص جنگ جهانی دوم) و آثار پس ازآن پر می گشت.

هاینریش بل پس از جنگ کارهای موقتی زيادی انجام داد و نخستين داستان کوتاهش را در سال 1947 به چاپ رساند. به دنبال آن داستان «قطار به موقع رسيد» را در سال 1949 منتشر کرد.

در نخستين آثار هاینریش بل به وضوح تجربه تلخ جنگ و تلاش بل برای زندگی در فضای دوستانه پس از جنگ به چشم می خورد. داستان‌های جنگ او و به خصوص داستان « قطار به موقع رسيد » برگرفته از سياهی و بی هدف بودن جنگ و احساس گريزناپذيری و اجبار انسان‌های درگير در جنگ است.
هاینریش بل در داستان‌های مربوط به بازگشت به خانه، تلاش « انسان‌های کوچک » برای ساختن يک زندگي سعادتمند و مقابله با همه قراردادهای اجتماعی را به تصوير می کشد.
هاینریش بل در آثار ديگرش به انتقاد از جامعه می پردازد و شخصيت‌های اصلی داستان‌هايش را با اميد به زندگی شاد به مبارزه با قراردادهای مدني وا می دارد. در رمان‌هایی چون « بيليارد در ساعت نه و نيم » (1959) و « عقايد یک دلقک » (1963) بل به تشديد انتقاد از جامعه‌ای می پردازد که در آن تک تک افراد براي نشان دادن استعدادهايشان و ساختن يک زندگي شاد پس زده می شوند.

او تلاش خستگی ناپذيری را در جهت احقاق حقوق بشر و عدالت اجتماعی به کار بست.
هاینریش بل جايزه نوبل ادبي سال 1972 را برای رمان سیمای زنی در میان جمع از آن خود کرد و براي مدت چهار سال رياست انجمن ادبي پن (P.E.N.) را به عهده گرفت. آثار هاینریش بل تاکنون به 45 زبان ترجمه شده است.

هاینریش بل عاشق مردمان ساده و بی‌غل‌وغش است و قهرمانان داستان‌های او درماندگان و شکست‌خوردگانند، اما بُل آنها را شکست‌خورده نمی‌داند و نشان می‌دهد که حرص به کسب مال و مقام، وقتی که انسان می‌تواند علی‌رغم دشواری‌ها تا به آخر انسان باقی بماند، واقعاً در خور استهزاست؛ و هاینریش بل کسی است که تا به آخر انسان باقی می‌ماند.

او در ۱۶ ژوئیه ۱۹۸۵ از دنیا رفت و جسد او در نزدیکی زادگاهش به خاک سپرده شد.

از کتاب عقاید یک دلقک :

… این واقعیت که ما باید در هتل‌ها زندگی می‌کردیم و در آنجا هم اکثرا فقط با بچه‌های میلیونرها یا پادشاهان به خوبی رفتار می‌شد، فکرم را مشغول کرده بود. بر سر بچه‌هایی که پدرشان میلیونر یا شاه نیست، یا در هر حال به ویژه جوان‌ها، قبل از هر چیز نعره می‌زنند که: “هی! اینجا خانه‌ی خودت نیست که هر کار خواستی بکنی”، اتهامی که سه معنی دارد، نخست اینکه فرض بر این گذاشته می‌شود که انسان در خانه‌ی خودش رفتارش مثل خوک است، دوم اینکه آدم فقط زمانی احساس خوشایند و خوبی دارد که رفتارش مثل یک خوک باشد، و سوم اینکه هیچ بچه‌ای مجاز نیست به هیچ قیمتی به عنوان یک کودک از زندگی لذت ببرد و خود را خوش و شاد احساس کند. دختربچه‌ها این شانس را دارند که همیشه “شیرین” نامیده شوند و با آنها به خوبی رفتار شود، اما به پسربچه‌ها ابتدا تشر می‌زنند و می‌توپند، به خصوص وقتی که پدر و مادرهایشان در کنار آنها نیستند.

آثار هاینریش بل :

• قطار به موقع رسید (۱۹۴۹) / کیکاووس جهانداری
• گوسفندان سیاه (۱۹۵۱) / محمد چنگیز
• آدم، کجا بودی؟ (۱۹۵۱) / ناتالی چوبینه
• و حتی یک کلمه هم نگفت (۱۹۵۳) / حسین افشار
• خانه‌ای بی‌سرپرست (۱۹۵۴) / چوبینه با نام ( خانه بی‌حفاظ )
• نان سال‌های جوانی (۱۹۵۵) / محمد اسماعیل‌زاده  | جاهد جهانشاهی
• یادداشت‌های روزانه ایرلند (۱۹۵۷)
• بیلیارد در ساعت نه و نیم (۱۹۵۹) / کیکاووس جهانداری /  این رمان در لیست ۱۰۰۱ کتاب که باید قبل از مرگ بخوانید قرار دارد
• عقاید یک دلقک (۱۹۶۳) / محمد اسماعیل‌زاده | شریف لنکرانی
• جدایی از گروه (۱۹۶۴)
• پایان مأموریت (۱۹۶۶) / ناتالی چوبینه
• سیمای زنی در میان جمع (۱۹۷۱) / مرتضی کلانتری / این رمان در لیست ۱۰۰۱ کتاب که باید قبل از مرگ بخوانید قرار دارد.
• آبروی از دست رفته کاترینا بلوم (۱۹۷۴) / شریف لنکرانی | حسن نقره‌چی / این رمان در لیست ۱۰۰۱ کتاب که باید قبل از مرگ بخوانید قرار دارد.
• شبکه امنیتی (۱۹۷۹) / محمدتقی فرامرزی / این رمان در لیست ۱۰۰۱ کتاب که باید قبل از مرگ بخوانید قرار دارد.
• زنان در چشم‌انداز رودخانه (۱۹۸۵) / کامران جمالی
• میراث (۱۹۸۲) / سیامک گلشیری
• فرشته سکوت کرد (۱۹۹۲) / سعید فرهودی
• اتفاق (۱۹۸۱) / حمزه علی محمدی

هاینریش بل

منابع : ویکی پدیا / کتاب دوست / یک پزشک